معمولا وقتی از موفقیت در یک کسب و کار صحبت می کنیم، مهارتهای تخصصی و دانش تخصصی از اولین معیارهای هر سازمانی است که تقریبا همه درباره آن اشتراک نظر دارند. اما موفقیت در توسعه فردی فقط در گرو داشتن دانش تخصصی نیروی انسانی نمی باشد، مهارتهای دیگری نیز برای عملکرد مطلوب نیروی انسانی و در نهایت موفقیت در تیم و کل سازمان ضروری است. از مهمترین مهارتهایی که در این زمینه می‌توانیم به آن اشاره کنیم مهارت رهبری در یک سازمان است که اغلب نادیده گرفته می‌شود.

انسان محور بهره وری است و کلیه سازمانها با هر نوع ماموریتی که دارند باید بیشترین سرمایه، وقت و برنامه را به پرورش انسانها در ابعاد مختلف اختصاص دهند. به گونه‌ای که انسان سازمانی، در ابعاد مختلف آمادگی ایجاد پرورش و کاربردی کردن بهره وری گروهی و سازمانی را دارا باشد.

اغلب برنامه های توسعه فردی به عنوان محرکی برای توسعه رهبری سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از دلایلی که سازمان ها به برنامه توسعه فردی علاقمند هستند، این است که نتایج ملموس و قابل قبولی در توسعه رهبران با استفاده از آن به دست می آید. با کمک برنامه های توسعه فردی می توان با سهولت پیشرفت برنامه ها و اقدامات توسعه ای را اندازه گیری کرد.

 توسعه فردی در کسب و کار

توسعه فردی یکی از قدم های مهم و اساسی برای توسعه هر کسب و کاری می باشد. توسعه فردی فقط مربوط به صاحب کسب و کار نمی باشد و تمام اعضای گروه یا سازمان نیز باید در این برنامه رشد و توسعه مشارکت داشته باشند.

برنامه رشد فردی به عنوان یک ابزار کاربردی باعث رشد و ارتقاء دانش و مهارت کارکنان از طریق مشارکت فعال سرپرستان و مدیران می‌شود که مهمترین ویژگی آن تعامل دوسویه کارکنان و سرپرستان یا همان مدیران است. با در نظر گرفتن آنچه محققان و دانش پژوهان در خصوص تحقق برنامه توسعه فردی تا بحال تبیین نموده اند، می توان مراحل زیر را به عنوان الگویی برای توسعه فردی در نظر گرفت:

• تعیین وضعیت مطلوب
• شناخت وضعیت موجود
• هدف گذاری برای توسعه

توسعه فردی یکی از عوامل موثر در موفقیت در تمام زمینه ها، از جمله در بازاریابی، می‌باشد. با توجه به اینکه در بازاریابی، داشتن مهارت‌، دانش تخصصی و فراگیری مفاهیم جدید از اهمیت بسزایی برخوردار است. اما این توانایی‌ها و دانش‌ها به تنهایی کافی نیستند، بلکه لازم است که افراد بتوانند خود را به طور مداوم بهبود دهند و توانایی‌های خود را به‌روز نگه دارند.

توسعه مهارت رهبری

مدیریت یک سازمان زمانی موثر است  که رهبران و مدیران آن بتوانند علاوه بر مهارتهای تخصصی، مهارتهای رهبری را نیز در خود پرورش دهند. داشتن مهارتهای رهبری در قدم اول در گرو داشتن رشد شخصی مدیران است. مدیرانی که در توسعه فردی خود می کوشند در نهایت می توانند تیم را به سوی موفقیت سوق دهند. توانایی رهبری شامل چندین ویژگی مختلف شخصیتی بعلاوه مهارتهای ارتباطی خاص با افراد درون سازمان و بیرون آن می باشد . با توجه به اینکه موفقیت هر کسب و کار به عملکرد کارکنان خود گره خورده است، مدیران می‌توانند با استفاده از مهارتهای رهبری عملکرد کارکنان و تیم خود را بالاتر ببرند. مدیران موثر سعی در توسعه مهارتهای رهبری خود دارند، رشد این مهارتها در مدیران می تواند باعث گسترش آنها در بین کارکنان و اعضای تیم نیز شود.

تفاوت میان رهبری و مدیریت

بسیاری از افراد تفاوتی میان دو مفهوم مدیریت و رهبری قائل نمی شوند و اینگونه تصور می کنند که رهبری همان مدیریت است در حالیکه  این دو مفهوم باهم تفاوت دارند.

مدیریت به مجموعه ای از فعالیتها گفته می شود که برای رسیدن به هدفهای خاصی انجام می‌گیرد. در مفهوم دقیق تر مدیریت به معنای فرایند به کار گیری منابع سازمانی برای رسیدن به اهداف سازمان از طریق وظایفی چون تصمیم گیری، برنامه ریزی، سازماندهی ، رهبری و کنترل می باشد.

در حالیکه رهبری به معنای فرایند نفوذ در کارکنان، به گونه ای باعث کوشش داوطلبانه و مشتاقانه آنان در جهت رسیدن به هدفهای سازمان شود . در مفهوم دیگر رهبری به معنای اثر گذاری بر افراد به طوری که آنها از روی تمایل و علاقه برای دست یافتن به هدفهای گروهی تلاش کنند می‌باشد.

معرفی مهارتهای رهبری

مهارتهای رهبری که به آنها مهارتهای نرم نیز گفته می شود، به مجموعه مهارتهایی گفته می‌شود که می‌تواند بر کارگروهی میان کارکنان و اعضای تیم اثرات مثبت بگذارد، ارتباط موثر و معناداری میان اعضا را تسهیل نماید و باعث افزایش خلاقیت در سازمان شود. رهبری موثر، تحول آفرین و خلاق بدون توسعه مهارتهای فردی امکانپذیر نیست.

مهارتهایی که لازم است مدیران علاوه بر مهارتهای فنی بالا برای هدایت بهتر کارکنان جهت نیل به اهداف سازمانی کسب کنند شامل مهارتهای کلامی مانند ارتباط موثر، شنیدن موثر، بازخورد دادن موثر به اعضای تیم و تعامل سازنده با آنها می باشد . از دیگر مهارتهای لازم برای مدیران، داشتن مهارتهای رفتاری، مانند استقلال ، خلاقیت فردی، میزان نقد پذیری از طریق ایجاد فضای امن برای گفتگوی دوطرفه با کارکنان می باشد.

داشتن مهارتهای رهبری، بر مبنای توسعه فردی امروزه امری اجتناب ناپذیر برای مدیران سازمانها می باشد. همانطور که گفته شد مدیریت مساوی با رهبری نمی باشد. مدیران سازمانها لازم است، مهارتهای لازم برای ایجاد ارتباط موثر میان اعضای تیم یا کارکنان خود را جهت نیل به اهداف سازمانی از طریق شرکت در جلسات مخصوص مدیران سازمانی، کسب مشاوره از سازمانهای معتبر و … کسب نمایند.